Massugueto(-di-sepalo-vióuleto)
Helianthemum violaceum
Cistaceae
Nom en français : Hélianthème poilu.
Descripcioun :Aquesto massugueto di flour blanco douno d'èr à Helianthemum apenninum. Se n'en destrìo pamens que li flour soun mai pichoto (petalo < 11 mm e sepalo < 7 mm à la flouresoun) e lis estipulo peréu (3 à 4 mm). Li sepalo soun un pau vióuleto emé quàsi ges de péu. Coumpara emé la massugueto-blanco que ié sèmblo proun.
Usanço :Li massugueto èron acampado en Espagno pèr la farmacìo tradiciounalo e soun couneigudo pèr lucha contro li microbe (poulifenol).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Helianthemum
Famiho : Cistaceae
Ordre : Malvales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Helianthemum violaceum (Cav.) Pers., 1806
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )